Zoumpiadis Ioannis/Ζουμπιάδης Ιωάννης
Για το βιβλίο «Ψυχής δρόμος»:
" Εμπνευσμένο από τις αναμνήσεις, τον φόβο και τα πάθη, που στοιχειώνουν την καθημερινότητα μας, το Ψυχής Δρόμος έρχεται να μας θυμίσει το μεγαλείο της ανθρώπινης ψυχής. Μιας ψυχής που συνεχίζει να βρίσκει το δρόμο της μέσα από το λαβύρινθο του παρελθόντος, παρ’ όλα τα τραύματα που της προξένησε μέσα στον χρόνο η εγκατάλειψη, η απώλεια και η μοναξιά. Με άμεσο και ανεπιτήδευτο στίχο, εύστοχα διατυπωμένους στοχασμούς και με δροσερή και κατανοητή έκφραση, η ποιητική αυτή συλλογή, πάλλεται από συναίσθημα.
Απευθύνεται σε ένα ευρύτερο αναγνωστικό κοινό, δίνοντας την ευκαιρία ακόμα και σε όσους δεν είναι ιδιαίτερα εξοικειωμένοι με την ποίηση, να παρακολουθήσουν την πορεία μιας ψυχής που τολμά να εκτεθεί, προτίθεται να μοιραστεί, κι επιχειρεί να αποτυπώσει έμμετρα όσα την καθορίζουν. Δύσκολο να μην ταυτιστείς ή να μην αναγνωρίσεις πτυχές του εαυτού σου σε κάποιους στίχους.
Υποσχόμενο να συγκινήσει, να ανακουφίσει και τελικά να λυτρώσει, το Ψυχής Δρόμος μοιάζει με ένα μαγικό φανάρι, που ταπεινά προσφέρεται να φωτίσει τον μυστικό δρόμο μέσα μας.
Απλά. «Και ναι… έτσι.»"
~Κρίστυ Αγγελοπούλου (Εκπαιδευτικός)
"Τα ποιήματα σας έχουν σωστή αρχιτεκτονική, σαφήνεια νοήματος, και διαθέτουν ρυθμό και ευαισθησία. Εύχομαι εκ βαθέων τα καλύτερα. Τα δικαιούσθε τα καλύτερα και είμαι βέβαιος πως είστε υποχρεωμένος φύση και θέση προς αυτή την κατεύθυνση."
~Σταμπόγλης Σταύρος (Κριτικός, λογοτέχνης)
"Μια διαρκής περιπλάνηση σε τόπους και πρόσωπα με ενδιαφέρον, κατά την οποία ο ποιητής και αποστασιοποιείται και συμμετέχει συνάμα.
Μια εσωτερική αναζήτηση, που οδηγεί είτε σε κρυμμένες παρελθοντικές και νοσταλγικές αύρες, είτε σε προβληματισμούς που σχηματίζουν το παρόν και περιδιαβαίνουν το μέλλον, με ενότητα σε όλα τα επίπεδα χρόνου και νοήματος.
Άλλοτε μια δικαιολογημένη δυσκολία να δοθούν εξηγήσεις, και άλλοτε απογοητεύσεις κι αμφισβητήσεις που τείνουν να γίνουν δημιουργικά μονοπάτια, έτοιμα να ανασύρουν εικόνες και μνήμες και σκέψεις και φαντασίες φωτογραφικές.
Εναλλαγή του παλιού με το νέο. Του τέλους με την αρχή.
Μια συνειδητή πορεία στις αξίες, στα συναισθήματα, στα φαινόμενα της ζωής. Με φιλικό πρόσημο η κατανόησή τους.
Ένα ελπιδοφόρο ζευγάρι μάτια περπατά μέσα από στενά και κακοτοπιές και ποικίλα προβλήματα της καθημερινότητας, αλλά παραμένει αλώβητο και συνεχίζει την πορεία του έχοντας ολάνοιχτη την ψυχή και την καρδιά για να δεχτεί αφειδώς αλλά και να μοιραστεί την αγάπη.
Το Υποκείμενο, εμφανώς πληγωμένο, έχει όμως συγχωρέσει. Πνεύμα ανήσυχο, σε παρασύρει στα ερωτηματικά του και σου ψιθυρίζει σε έναν περίπατο γεμάτο ομορφιά και θετικότητα, με λόγο απλό, γοητευτικό και πεζογραφικό κάποιες φορές.
Κι ίσως είναι αυτός ο "Ψυχής Δρόμος", που σε προσκαλεί θερμά να ακολουθήσεις…."
~Αιμιλία Δρίμα (Φιλόλογος, ποιήτρια)
"Κάλεσμα. Αυτή είναι η πρώτη λέξη που έρχεται συνειρμικά στο νου κατά την πρώτη ανάγνωση των ποιημάτων του Γιάννη Ζουμπιάδη. «Έλα». «Πονάω». «Θυμάμαι». «Νιώθω». «Αγαπώ». Τα ξόρκια της μοναξιάς και της επιθυμίας, της ανεκπλήρωτης ή φλογερής ακόμη και οδυνηρής μνήμης. Σε μια προσπάθεια να σώσει κανείς τον εαυτό του.
Ο τόνος άλλοτε υψιπετής άλλοτε κουβεντιαστός και χαμηλόφωνος. Παράπονο και κραυγή: «Ζήστε»!Παιχνίδι ανάμεσα στο τότε το τώρα και το μετά. «Τότε» ήταν ευτυχισμένη η persona του ποιητή. Τώρα παλεύει ανάμεσα στην ανάμνηση της ευτυχίας, η οποία βρίσκεται αποκλειστικά στη συνύπαρξη με τον άλλο, τον σημαντικό άλλο, τους άλλους και στον υπαρξιακό τρόμο για την επερχόμενη φθορά του «μετά». Ο έρωτας φλογίζει, «κουβαριάζει», η αγάπη «ακόμη και το θάνατο κάνει να δεσπόζει διάφανος και ελάχιστος μπροστά της»...τον νικά. Αλλά η ζωή «φεύγει, όπως οι δυνατοί και παθιασμένοι έρωτες».
Σκόρπιοι απόηχοι Αναγνωστάκη (σε πολλά σημεία, ειδικά σε σχέση με τη δόμηση του λόγου) και Ρίτσου (Το παλιό σπίτι) δηλώνουν τα διαβάσματα του ποιητή που τον έχουν διαμορφώσει, εν μέρει όμως, καθώς σε μια πιο προσεκτική ανάγνωση αναδύεται η πιο προσωπική φωνή και ένας λυρισμός που μάταια προσπαθεί να κρυφτεί (ίσως από συστολή;) πίσω από «αταίριαστες» κάποτε λέξεις (συνειδητή επιλογή του ποιητή και σαφής τάση σε όλη την ποιητική συλλογή). Λυρικά ύψη και κάθετη εφόρμηση προς το έδαφος μπορούν να συνυπάρχουν στο ίδιο ποίημα, όταν το καλεί η βαθιά ανθρώπινη ανάγκη για επαφή.
Η ποίηση του Γιάννη Ζουμπιάδη είναι βαθιά υπαρξιακή. Οριακά απαισιόδοξη με τον Άλλο να είναι συχνά η μόνη αχτίδα φωτός. «Το αύριο δε θέλω να με βρει μοναχό».
Ευχόμαστε η πρωτόλεια αυτή και «ανιχνευτική» καταβύθιση στα έγκατα της ψυχής και της Ποίησης να έχει συνέχεια με πολλούς ακόμη σταθμούς και άλλους τόσους «δρόμους»."
~Γιούλη Ζήκα (Φιλόλογος)
"Μια νέα και πολλά υποσχόμενη φωνή
στην ελληνική ποίηση."
~Ελένη Ταρατόρη
(Ομότιμη Καθηγήτρια Δ.Π.Θ - του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης (Π.Τ.Δ.Ε.) του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης)
"Κυκλοφόρησε πριν από λίγο καιρό η πρώτη ποιητική συλλογή του Ιωάννη Ζουμπιάδη, «ψυχής δρόμος» (Fylatos Publishing, 2015). Με διαυγή γραφή και καθαρότητα μηνυμάτων ο ποιητής απογυμνώνεται στον αναγνώστη και εκθέτει τις αγωνίες του για τον έρωτα, το χρόνο (δύο μικρές θεότητες, το παλιό σπίτι, το γήρας), το θάνατο (για μία φίλη, τελευταία βήματα), τη μοναξιά (ξένοι στην ίδια πόλη, το χιόνι, με ξέχασαν, τώρα που ξέρω). Διακρίνεται μία μεγάλη ποικιλία στη στιχουργική του. Ο δημιουργός αποζητά ακόμα το ύφος που τον εκφράζει περισσότερο. Στίχοι μεγάλοι διαδέχονται θρυμματισμένους μονολεκτικούς, ενώ άλλοτε αναζητάται μία μουσικότητα στις παρηχήσεις (έρωτα εσύ, έλα, δυστυχώς… αγάπησα, δε θα έρθεις, χάσου, κόκκινο, γεννήθηκες εσύ) ή τα σημαίνοντα (και μετά τι;, χάσου) και ενίοτε σε ομοιοκαταληξίες (και μετά τι;, έλα, δώσε μου αγάπη, απαξίωση, δεν μπορείς να καταλάβεις, το γήρας). Τούτη η ανομοιομορφία εμφανίζεται και στο εσωτερικό της ίδιας συχνά σύνθεσης, δημιουργώντας έναν στιχουργικό ανεμοστρόβιλο, χωρίς κατεύθυνση και ελεγχόμενη ένταση ή σταθερό ρυθμό στο στίχο και δίχως σαφή προσανατολισμό πέραν της εξομολόγησης. Βέβαια, τόσο ο θρυμματισμός όσο και η ποικιλία μέσα στο στιχουργικό χάος που δημιουργούν, εκφράζουν έναν πλούσιο συναισθηματισμό που θεμελιώνεται σε έναν αυθόρμητο και ειλικρινή λόγο. Η λιτότητα εντείνει τη ρομαντική αντήχηση της έκφρασής του, ώστε ο απότομος στίχος να εκφράζει ακριβώς τον ερωτικό -ή άλλο- πόνο και την απογοήτευση του ποιητικού υποκειμένου (ζωή χαμένη, απαξίωση, πατρίδα). Στο πλαίσιο της προφορικότητας και τον καταιγισμό προτάσεων, ο δημιουργός προσπερνά τις μεταφορές και άλλα λογοτεχνικά σχήματα, εμμένοντας σε μία καθαρά πεζολογική γλωσσική δημιουργία ως καταγραφή σκέψεων. Η συνεχής εμφάνιση υποτακτικών ενισχύει το λιτό ύφος ενώ παράλληλα ο δημιουργός αποφεύγει τα έμμεσα μηνύματα· ακολουθεί την οδό των άμεσων λέξεων. Τούτο εντείνεται με τη συχνή χρήση της επανάληψης φράσεων/όρων ή την επανάληψη όρων με το ίδιο ή παρεμφερές μήνυμα, περιορίζοντας τον συναισθηματικό πλούτο και δίχως να καθίσταται ο αναγνώστης ενεργός, καθώς απορροφά "έτοιμα" συναισθήματα και μηνύματα.Μία σταθερή αυτοαναφορικότητα διαπερνά όλη τη συλλογή. Το εγωκεντρικό πρωτοπρόσωπο ποιητικό υποκείμενο θεμελιώνει εκφραστικά ένα ύφος εκμυστήρευσης. Ο εξομολογητικός χαρακτήρας ενισχύεται από την παρουσία του β΄ ενικού προσώπου, στο οποίο απευθύνεται ο ποιητής. Παρά τη ζωντάνια που προσφέρει όμως, δεν μετατρέπεται σε έναν ποιητικό υποκριτή που υποστηρίζει μία διαλογική σκηνή· υπάρχει μόνο επειδή εξυπηρετεί τη μονολογική εκμυστήρευση του δημιουργού. Τον ίδιο ρόλο εξυπηρετούν και τα ρητορικά ερωτήματα μέσα από το ψευδοδιαλογικό ύφος (και μετά τι;, ξένοι στην ίδια πόλη, ζωή χαμένη, με ξέχασαν, ακροβατώντας) και οι επαναλήψεις (και μετά τι;, έρωτα εσύ, έλα, δεν γίνεται, το γήρας, στιγμές, αν δεν ήσουν στον κόσμο μου, για τον εαυτό, η ζωή μας). Μόλο που οι επαναλήψεις ενισχύουν κάπως τα ηχητικά χαρακτηριστικά της ποιητικής του, τούτη παραμένει πρωτίστως οπτική. Μοιάζει σαν να γράφτηκε όχι για να απαγγελθεί, αλλά για να διαβαστεί, όπως αποκαλύπτει το σταθερό στιχουργικό κεντράρισμα, όπου οι επαναλήψεις λειτουργούν ως "πλατύσκαλο" στον αέναο κινούμενο στίχο."
~Δήμος Χλωπτσιούδης (Φιλόλογος, ποιητής)
"Κρατώντας στα χέρια μου πριν κάποιους μήνες αυτή την ποιητική συλλογή του φίλου Γιάννη, μόνο χαρά και συγκίνηση μπορούσα να νιώσω… Και φυσικά περηφάνια, διότι ένας καλός φίλος κατάφερε να εκδώσει την πρώτη του ποιητική συλλογή κι εμείς έχουμε την τύχη να απολαύσουμε μία τόσο αξιόλογη προσπάθεια….
Με μία ζεστή κούπα καφέ και με απαλή μουσική, κούρνιασα στον καναπέ μου και ξεκίνησα να ταξιδεύω νοερά στο κάθε ποίημα αυτής της συλλογής. Στη γραφή του διακρίνεται η λιτότητα του ελεύθερου στίχου και γίνεται αμέσως κατανοητό πως ό,τι γράφεται είναι βαθιά βιωμένο από τον ποιητή. Και αυτό είναι που με εντυπωσίασε… Πως με τόση απλότητα και χωρίς υπερβολές, καταφέρνει το κάθε ποίημα να σε φέρει στην ανάλογη ψυχική διάθεση, που ένιωθε ο ίδιος ο ποιητής όταν το έγραφε…
Αυτό που παρατηρείται εύκολα είναι πως η θεματική αυτής της ποιητικής συλλογής αντλείται από διάφορες προσωπικές αναθυμήσεις του ποιητή. Είναι ποίηση της ανθρώπινης εμπειρίας, καθώς θίγονται διάφορες πτυχές της ζωής… ο έρωτας, η φιλία, ο θάνατος, τα όνειρα, η επιθυμία, η νοσταλγία, η πατρίδα… όλα χωρούν εδώ. Και όλα αποτυπώνονται με μια γλυκιά μελαγχολία, η οποία σου αγγίζει απαλά την ψυχή, την ταξιδεύει και την ηρεμεί….
Με μικρούς στίχους, με μία λέξη, με αποσιωπητικά… νιώθεις τη σημασία του κάθε στίχου, της κάθε λέξης και αποδίδεις σε αυτά το νόημα που επιθυμείς… Βλέπεις τον εαυτό σου σε πολλούς στίχους και σκέφτεσαι… ναι, έχω νιώσει κι εγώ έτσι…. Αυτό κρατάω λοιπόν φίλε Γιάννη… Μέσα από τις δικές σου σκέψεις, ταυτίστηκα κι εγώ με πολλούς στίχους σου, βίωσα ξανά συναισθήματα που είχαν περάσει στο πίσω μέρος της ψυχής μου. Με τον επιτυχημένο χειρισμό των λέξεων, με τις εύστοχες παρομοιώσεις, με την σημασία της σιωπής όταν ήταν απαραίτητη… Μου μένει αυτή η αίσθηση… της ζεστασιάς, της μελαγχολίας, των ποικίλων συναισθημάτων που ένιωσα….
Ένα ευχαριστώ λοιπόν δεν αρκεί., ένα ευχαριστώ που άγγιξες την ψυχή μου και της έδωσες τη δυνατότητα να «περπατήσει» σε δρόμους που είχε λησμονήσει….
Να είσαι πάντα καλά και να μας ταξιδεύεις…."
~Κική Τζ., (Εκπαιδευτικός Προσχολικής Ηλικίας & Master στη Διαπολιτισμική Εκπαίδευση)